Üroloji, erkeklerde idrar yolları ve cinsel organların hastalıkları, kadınlarda ise idrar yolları hastalıkları ile ilgilenen branştır. İdrar yolları başlıca böbrekler, idrar kanalları, idrar kesesi ve üretra dediğimiz idrarı boşalttığımız kanaldır. Erkeklerde ayrıca penis, prostat, testisler de ürolojinin ilgi alanıdır.
En sık karşılaşılan ürolojik problemler;
- İdrar yolları enfeksiyonları
- Prostat büyümesi ve kanseri,
- Böbrek ve üreter taşları
- Doğumsal idrar yolu tıkanıklıkları
- Böbrek ve idrar kesesi kanserleri
- Sertleşme sorunları
olarak sayılabilir. Kadınlarda ek olarak idrar kesesi sarkmaları ve idrar kaçırma sorunları da ürolojinin ilgi alanına girmektedir.
Prostat
Prostat; erkek genital sisteminde bulunan, mesanenin çıkımını çevreleyen ve meninin akışkanlığında rol oynayan bir salgı bezidir. Salgılamayı gerçekleştiren hücrelerden ve bunlara ait destek çevre dokusundan oluşur. Prostat kanseri de bu salgıyı yapan hücrelerin anormal gelişimi ile kendini göstermektedir. Erken dönemde tanı konamaz ise prostat kanseri, lenf ve kan damarı yoluyla çevre dokulara yayılır. En sık yayılım yeri çevresindeki lenf düğümleri ve kemiklerdir. Ek olarak akciğer, karaciğer ve diğer organlara da yayılabilir. Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen iç organ kanseri ve tüm dünyada en sık görülen ikinci kanser türüdür. Yaklaşık olarak her 6 erkekten birinin prostat kanserine yakalanacağı ve her 38 erkekten birinin bu hastalık nedeniyle hayatını kaybedeceği tahmin edilmektedir.
Prostat Kanserinin Belirtileri
Prostat kanseri ve kanserli olmayan prostat büyümesinin en yaygın belirtileri aynıdır:
- İdrara çıkmada güçlük
- Özellikle geceleri olağandan daha sık idrara çıkmak
- İdrara çıkmada ağrı
- Çok nadiren idrar ya da menide kan
- Sırt, bel, kalça ve uyluk ağrıları
- Ani idrara gitme isteği
Prostat Kanseri Teşhisi
Prostat kanseri genellikle ileri evrelere kadar belirti vermeyebilir. Genelde kandan bakılan PSA testindeki yükselmeyle ya da rektal muayene ile tespit edilebiliyor. Rektal muayenede, ürolog prostatın dış yüzeyinde tümör açısından şüpheli herhangi bir sertlik veya düzensizlik olup olmadığına bakar. Prostat kanseri teşhisi konulan hastaların yüzde 25’inde PSA düzeyi normal sınırlarda olmasına rağmen teşhis, parmakla muayenede saptanan sertlik ve düzensizlikle belirlenmiştir.
PSA Testi
PSA erkeklerde prostat bezinden salınan ve spermin sıvılaşmasını sağlayan bir enzimdir. Esas olarak, prostatın kanallarını döşeyen ve içini oluşturan hücrelerden salgılanır. Kanda yükselmesi prostat kanseri açısından önemlidir; ancak PSA yükselmesi sadece prostat kanserine özgü değildir. Prostatın iyi huylu büyümelerinde ve prostat iltihaplarında da PSA yükselebilmektedir.
Prostat Kanserinde Tedavi
- Aktif izlem
- Cerrahi Tedavi
- Radyoterapi
- Hormon Tedavisi
- Kemoterapi
Üriner Sistem Taş Hastalığı (Ürolityazis)
Ülkemizde idrar yolu taş hastalığı (Ürolityazis) coğrafi, genetik ve toplumumuzun beslenme alışkanlığı nedeniyle sık görülmektedir. Yaklaşık olarak her on kişiden birinde hayatının herhangi bir döneminde taş oluşur.
Erkekler kadınlardan 3 kat daha fazla sıklıkla taş oluşturur. Bu fark yaşam tarzındaki ve diyetteki değişiklikler nedeniyle artık azalmaktadır.
Taş hastalığı sıklıkla 30 ile 50 yaş arasında görülmekle birlikte, yeni doğan bebeklerde veya 80’li yaşlarda dahi görülmektedir.
Taş Nasıl Oluşur?
İdrarda bulunan elektrolitlerin atılım ve tutulumundaki dengesizlik sonucu önce taş kristalleri oluşur
Günlük aldığınız sıvı miktarıyla ve taş oluşumunu tetikleyen engelleyen maddelerin idrarınızda bulunup bulunmamasıyla bağlantılı olabilir.
Bazı taş tiplerinde altta yatan bir genetik hastalık, metabolik veya hormonal bozukluk, idrar yollarında boşaltım sorunu veya doğumsal anormallik olabilir.
Böbrekte gelişen taşlar orada kalabileceği gibi idrar yolu kanalına (Üretere) da hareket edebilir.
Ürolityazis Nasıl Belirti Verir?
Taşın idrar yolunu tıkaması sonucu renal kolik olarak bilinen şiddetli ağrıyı hissedersiniz. Bu bel ve böğür (her iki yanınızda, kaburgaların alt kısmından kalçaya kadar uzanan alan) bölgenizde hissedilen keskin bir ağrıdır. Eğer taş, böbreğinizde değil de üreterinizde ise ağrı kasık ve uyluk bölgesinde hissedilir. Renal kolike bulantı, kusma, kanlı idrar, ağrılı idrar ve ateş eşlik edebilir.
Nasıl Teşhis Konulur?
- Renal kolik ile başvuran hastalarda ultrason, röntgen veya tomografi ile taşın varlığı, tıkanıklık yapıp yapmadığı, tıkanık varsa derecesi ve seviyesi araştırılır.
- Tomografi taşın boyutu, yeri ve sertlik derecesi ve böbrek hakkında detaylı bilgi verir.
- Temel değerlendirmede kan ve idrar analizleri de yapılmalıdır.
Acil servise renal kolik ile başvuran birçok hastada ağrı kesici tedavi uygulanır. Görüntüleme yöntemleri ile küçük boyutta üreter veya böbrek taşı saptanan hastalarda idrar yollarında tıkanıklık yoksa taşın kendiliğinden düşmesi beklenir. Bu sürede doktorunuz size taşı kolay düşürmeniz için bazı tavsiyelerde bulunacaktır.
