Son zamanlarda görsel ve yazılı basında Maymun çiçeği virüsü (monkey pox) olgularından söz edilmeye başlandı. Yeni Covid pandemisinden kurtulduk, kurtulamadık derken, sütten ağzı yanan, yoğurdu üfleyerek yer misali toplumun bir kesiminde korku, hastalığa yakalanma endişesi oluştu. Nedir bu mikroorganizmalardan çektiğimiz? Bu mikroorganizmalar tarihler boyunca insanların yakasını hiç bırakmadı ki. Fırsatını buldukça işine, dişine uygun canlılara saldırarak, onları yok etmekte tüm güçlerini, silahlarını kullanıyorlar. İnsanlık da onları doğal olarak. Şunu bilelim ki bu mikro organizmalar bizlerden daha akıllı.
Nedir Bu Maymun Çiçeği Virüsü (Monkey Pox)?
Maymun çiçeği virüsü ilk olarak 1958 yıllarında takip edilen maymunlarda çiçek benzeri tablonun görülmesi ile ortaya çıkmıştır. İnsanlarda ilk olarak 1970 yıllarında Kongo’da görülmüştür. Orta ve batı Afrika’da görülen ilk salgın 2003 yılında Amerika’da görülmüş. Mayıs 2022 de rapor edilen maymun çiçeği hastalığı, İspanya, Portekiz, ABD, Kanada, İtalya gibi ülkelerde de farkedildi, heyecan yarattı.
Doğal Konak Nedir? Bulaş Nasıl Oluyor?
Afrika kemirgenleri, maymun ve benzeri hayvanların doğal konak olduğu düşünülmekte. Bulaş enfekte hayvanların kan, vücut sıvıları, deri döküntüleri ile direkt temas ve kontamine cisimciklerle temas sonucu oluşmaktadır. İnsandan insana bulaş zordur. Solunum ve çıkartıları ile bulaş için yakın ve uzun süreli temas gereklidir.
Kuluçka Süresi Ne Kadardır? Hastalık Belirtileri Nelerdir?
İnkubasyon (kuluçka) süresi 5-21, ortalama (6-13) gündür. Ateş, halsizlik, eklem ağrıları ve lenf bezlerinin şişmesi ile başlayan hastalığın 1-3. günlerinde döküntüler ortaya çıkar. Döküntüler en çok yüz ve el-ayaklarda görülür.
Döküntülerin içi sıvı ile doludur. Çok sayıda görülebilir. Hastalık kendini sınırlayan bir yapı gösterse de, ağır vakalara dönüşebilir. Ölüm oranlarının %3-6 olduğu bildirilmektedir.
Maymun Çiçeği Virüsünün Aşısı Var Mıdır? Tedavisi Nedir?
Çiçek hastalığı ile aynı aileden gelen virüse karşı çiçek aşısı %85 koruma sağlamaktadır. Ancak çiçek hastalığı aşılama sonucu dünyada ortadan kalktığı için 1980 yılından beri çiçek aşısı üretilmemektedir (suçiçeği ile karıştırılmamalıdır). Ankara’da 2019 da geliştirilen yeni modifiye çiçek aşısının güvenli olduğu çalışmalarla gösterilmiştir.
İngiltere’de yayılımın önlenmesi için hastalarla temas etmiş olanlar aşılanmaya başlanmıştır. Hastalığın bu gün için spesifik tedavisi yoktur. Semptomlara yönelik tedavi uygulanmaktadır.
Ülkemizin Yaşayanlarının Bu Hastalığa Yakalanma Riski Var Mıdır?
Ülkemiz uluslararası transfer yolu üzerinde olması nedeni ile riskli görülmektedir. Ülkemizde bu güne kadar bildirilen vaka olmamıştır. Covid-19 un başlaması gibi hekimlerimizin ve sağlık personelimizin bu hastalık için de tetikte olması, vakaların kaçırılmasını ve tanı atlanmasını önleyecektir. Hasta tespit edildiğinde izolasyon çok önemlidir. Şüphe edilen vakalarda SB referans laboratuvarına örnekler gönderilmelidir.
Sağlıklı günler dileklerimle…
Engin SEBER
Hasta Enfeksiyon Komitesi Kurulu Başkanı
Daha Detaylı Bilgi için BURAYA tıklayabilirsiniz.
