Covid-19 varyantları, özellikle DELTA varyantından sonra OMICRON ve şu anda belirleyemediğimiz varyantlar dünyada ve toplumumuzda kol geziyor. Omicron ağılıkta olmak üzere mevsimin uygun olması nedeni ile influenza (grip) da toplumlara geldi, yerleşti. Doğal seyrinde bulaşlarına devam ediyor. Geçen yıl sonundan itibaren omicron varyantı atakları başladı, delta varyantından bir kat fazla insanı enfekte etti. Bu sayının üç kata kadar çıkacağı, 2022 nin şubat ayından itibaren düşüşe geçerek toplumun %50 den fazlasını enfekte edeceği, toplumsal bağışıklık kazanılacağı düşünülüyor. Omicron varyantı hızlı ve çabuk bulaşan bir virüs. Her ne kadar üst solunum yoluna bulaşma ve enfeksiyon yapıyor olsa da uygun bir ortam ve konak bulduğunda akciğer ve az da olsa diğer organları tutabiliyor, hastalık yapabiliyor. Yeterli sayıda aşı uygulananlarda hastalık hafif geçiyor. Bazı kişilerde de hastalık görülmeyebiliyor. Bulaşı asemptomatik olarak atlatabiliyor, yoğun bakım ünitelerine düşmüyorlar. Sonuç olarak korunmanın yanında yeterli doz aşının uygun süre içinde yapılması kişileri bu hastalıktan büyük oranda koruyor. Her ne kadar Covid-19 için üretilen aşılardan virüs kaçabiliyor, aşıların etkisi %50-80 arasında olsa bile, aşı ile oluşan yüksek antikor düzeyi omicron varyantının yaptığı, yapacağı hastalıktan kesinlikle koruyor.
Mevsimsel üst solunum yolu hastalıklarının yaygın olduğu bu kış aylarında (200 e yakın Rhinovirusun yaptığı enfeksiyonlar – soğuk algınlığı hariç) hekimler, hastalık semptomlarının benzerliğinden ikilem içinde olabiliyor. Kesin tanıda muayene ve laboratuvar tetkikleri imdada yetişiyor. Antijen testleri (PCR testi, hızlı testler…) ile hastalık etkeni, antikor testleri (ELİSA, diğer hızlı testler) ile hastalığın varlığı, başlangıcta veya geçirilmiş dönemlerini tanımlamak mümkün oluyor.
Omicron, Grip ve Delta Varyantının Semptomları ve Farklılıkları
- ÖKSÜRÜK: Sırası ile her üç hastalıkta sıklıkla,
- BOĞAZ AĞRISI: Her üç hastalıkta sıklıkla,
- HAPŞIRMA: Omicronda sıklıkla, delta ve gripte az,
- ATEŞ: Grip ve deltada sıklıkla, omicronda az,
- BURUN AKINTISI: Omicron ve gripte sıklıkla, deltada az,
- HALSİZLİK: Her üçünde de sıklıkla.
- BAŞ AĞRISI: Her üçünde de sıklıkla.
- TAT KOKU KAYBI: Grip ve omicronda var-yok, deltada çok az,
- EKLEM AĞRISI, NEFES DARLIĞI: Her üç hastalıkta da sıklıkla görülmektedir. Semptomlardaki benzerlikler açıkça ortadadır.
Covid-19 ve influenza (grip) hastalıkları solunum yolları ile bulaşmaktadır. Kısa süre içinde alınan virüsler özellikle elle bulaşan virüsler, elin yüze, göze ağıza sürülmesi durumunda TEMAS yolu ile de bulaşma olabilir. Bu nedenlerle hedefe yönelik aşıların (covid-19, influenza) yapılması, pandemilerde solunum yolu ile bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için uygun MASKE kullanma, en az 2 METRELİK MESAFEYE UYUM, EL ve BEDENSEL HİJYEN, KALABALIK TOPLULUĞA GİRMEMEK, DAR ALANLARDA UZUN SÜRE BULUNMAMAK, BU ALANLARIN SIK SIK HAVALADIRILMASI, TOPLU TAŞIMALARDAN UZAK DURMAK, BU TAŞITLARI KULLANMAK ZORUNDA İSENİZ YANDAKİ KİŞİ İLE ve TELEFONLA UZUN KONUŞMAMAK bizleri ve çevremizdekileri bu gibi hastalıklardan koruyacaktır.
Koruyucu önlemler içinde maskenin cinsi ve kullanımı çok önemli. Yapılan bir araştırmada ülkemizde satılan, kullanılan maskelerin %75‘inin işlevsiz olduğu bildirilmektedir. Cerrahi maskelerin ortalarında özel yapı bulunan üç katlı koruyucu tabaka içeren maskeler olması gerekiyor. Mikroorganizmaları ölçülerine göre tutan/geçirmeyen N95, FPP2, FPP3 maskeleri çok özel durumlarda koruyucu olarak kullanılıyor. Maskelerin işlevsel olmaları için yüzü iyi kaplaması, yüze iyi oturması gerekiyor.
Dünyada Covid-19 pandemisi; yapılan istatistiki araştırmalara göre 500.000’den fazla ölüme, nüfusun %99 ‘unun fakirleşmesine neden olmuştur.
Sağlıklı günler dileklerimle…
Dr. Engin SEBER
Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi Başkanı
Diğer blog yazılarımız için BURAYA tıklayabilirsiniz.
Covid-19 ile daha detaylı bilgi edinmek için BURAYA tıklayabilirsiniz.
