Sünnet; Erkek çocuğun penisinin ucunda, idrar çıkış deliğini kapatarak o bölgede mikroorganizmaların üremesine neden olan deri parçasının alınmasıdır. İnsanlık tarihi boyunca yapılagelmiş, halen hem dünyada hem ülkemizde sıklıkla uygulanan bir operasyondur. Ciddi bir cerrahi işlemdir. Bu nedenle yalnızca üroloji uzmanları ya da çocuk cerrahları tarafından hastane ortamında gerçekleştirilmelidir.
Sünnet Nasıl Yapılır?
Sünnet küçük bir ameliyattır ve hastanede steril ortamda ve ekipmanla yapılmalıdır. Hem genel (uyutularak) hem lokal (penis etrafına iğne yaparak) anestezi ile yapılabilir. Burada çocuğun yaşı ve algılayabilecek yaştaysa psikolojik hazırlığı en önemli etkendir. Özellikle ilk 6 aylık dönemde lokal anestezi yeterli iken daha sonraki dönemlerde bebeğin veya çocuğun durumu değerlendirilerek tercih yapılmalıdır. Anestezi sağlandıktan sonra ameliyat bölgesi temizlenir ve steril hale getirilir. Cilt katlantısı kesilerek çıkartılır. Ameliyat bölgesinde kanama kontrolü yapıldıktan sonra cilt yeni anatomiye uygun şekilde dikilir. Dikişler kendiliğinden eriyen türden oldukları için operasyonu sonrası dikişlerin alınması gerekmez.
Çeşitleri Nelerdir?
- Çan Yöntemi: Derinin metal plakalar ile sıkıştırılması ve kalan dokunun kesilmesi işlemidir. Genellikle yeni doğan döneminde uygulanmaktadır. (klemp kullanımında lokal anestezi ile dikişsiz, sargısız ve kanamasız yapılabilir. Klemp 2-4 gün içinde çıkartılır.)
- Cerrahi Yöntem: Cerrahi yöntemler ile uygulanmaktadır. En güvenilir yöntem olarak kabul edilmektedir. Ben hastalarıma genellikle cerrahi yöntemi önermekteyim.
- Halk arasında “ lazerle sünnet” denilen ama aslında lazer yerine elektrikle ısıtılmış tel kullanılan bir yöntemle de yapılabilir. Isının yakıcı etkisine bağlı olarak damarlardan kanama olmaz. Fakat ısı aynı zamanda çevre dokuları etkileyebilir ve peniste hissizleşme görülebilir.
Sağlık Açısından Gerekli Bir İşlem Midir?
Sünnet, ülkemizde ve dünyada genellikle dini ve geleneksel nedenlerle uygulanır. Ancak bazı tıbbi zorunluluk sebepleriyle ya da koruyucu amaçlarla da gerçekleştirilir. Penisin hijyenini sağladığı için tıbben tavsiye edilir. Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren kişilerin ya da doğuştan ürolojik anormalliği bulunan erkeklerin de olması önerilir.
Sağlık Açısından Yararları Nelerdir?
- Operasyon sonrası penisin temizlenmesi ve hijyeni daha kolay olur. Sünnetsiz penisin hijyeni için derinin geri çekilmesi ve altında birikinti olmamasının sağlanması gerekir.
- Her ne kadar idrar yolları enfeksiyon sıklığı erkeklerde az olsa da, sünnet olmayan erkeklerde olan erkeklere kıyasla daha sıktır. Bunun yanında cinsel yolla bulaşan hastalıklar da daha sık görülür.
- Sünnetsiz peniste penis ucunda darlık (fimozis) görülebilir. Bu darlığa bağlı olarak sünnet derisi yeteri miktarda geri çekilemez ve penis başında inflamasyon (iltihaplanma) daha sık görülür.
- Penis kanseri nadir görülen bir klinik durumdur. Penis kanseri sünnetsiz erkeklerde daha sıktır. Ayrıca sünnetli erkeklerin cinsel partnerlerinde rahim ağzı (serviks) kanser oranı daha düşüktür.
En Uygun Yaş Nedir?
Ebeveynlerin en çok merak ettiği sorulardan biri sünnetin ne zaman yapılması gerektiğidir. Tıbben sorun teşkil edecek bir yaş aralığı bulunmaz ve teknik olarak her yaşta uygulanabilir. Ancak çocukların gelişimi yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik olarak da değerlendirilmelidir. Çocukta cinsel kimliğin geliştiği ve bilincin henüz gelişmeye başladığı dönem olan 2,5 ila 5 yaş arası tavsiye edilmez. Bu dönemde geçirilen operasyon çocukta travmaya neden olabilir ve psikolojik gelişim olumsuz etkilenebilir. En uygun dönem yenidoğan dönemidir.
Yenidoğan dönemi doğumdan başlayarak bebeğin ilk 30 gününü kapsar. Bu dönemde gerçekleşmeyen sünnetler için ise 2. ayın sonuna kadar önerilir. Bu süre 18. aya kadar da çıkabilir. Ancak ülkemizde ebeveynler genellikle 3 ila 6 yaş arası düşünmektedir. Bu yaşlarda yapılan operasyon çocuğun psikolojik gelişimi göz önünde bulundurulduğunda olumsuz etkiye sahip olabilir. Ayrıca bu dönemde lokal (bölgesel) anestezi ile işlem zorlaşacağından, genel anestezi uygulanır. Bebek büyüdükçe hareketlenmesi artacak, idrar yolu enfeksiyonları riski yükselecektir. Bu nedenle operasyon ne kadar erken gerçekleşirse o derece avantajlıdır.
Lokal Anestezi Altında mı, Genel Anestezi Altında mı Yapılmalıdır?
Doğumdan hemen sonra gerçekleşen yenidoğan sünnetinde lokal anestezi uygulanır. Lokal anesteziyle yapılan işlem yaklaşık 15-20 dakika sürer. Bir kaç saat içerisinde hastaneden ayrılmak mümkündür. Çocukluk çağında gerçekleşen operasyonlarda ise lokal anestezi altında çocuğun psikolojisi olumsuz etkilenebilir. Bilinci geliştiği için işlem zorlaşabilir. Bu nedenle sünnet çocukluk çağında gerçekleşiyorsa genel anestezi tercih edilir.
Kimlere Yapılmaz?
- Peygamber sünneti olan çocuklarda (hipospadias) idrar deliği olması gereken yerde değildir. Bu durumun düzeltilmesi için sünnet derisi kullanılır. Öncelik idrar delik yerinin düzeltilmesine verilmelidir.
- Hemofili ve kanın pıhtılaşmasında bozukluk olan hastalara ve kanamaya eğilimli olanlara gerekli önlemler alınmadan işlem yapılmamalıdır.
- Üreme ve idrar yolları ile ilgili doğumsal (kalıtsal) hastalığı olanlarda öncelik anatomik açıdan düzeltici ameliyatlara verilmelidir.
Hatalı Sünnet Düzeltilebilir Mi?
Cerrahlar dışında berber, sünnetçi gibi kişilerin yaptığı işlemlerde estetik hatalar görülebilir. Penisin gövde ve/veya baş kısmında yaralanmalar oluşabilir. Daha sonra bu hataların düzeltilmesi gerekir. Yaralanmaların şiddetine göre düzeltilemeyen vakalar ve daha ileri aşamada penis kaybı görülebilir.
İyileşme Aşamaları Nelerdir?
Ameliyattan sonra genellikle sargıya gerek olmaz. Operasyondan hemen sonra ilk 2 gün ağrı, penis ucunda kızarıklık ve şişme (ödem) görülebilir. Ağrı kesiciler ve çocuğun uzun süre ayakta kalmaması ile hızlı iyileşme sağlanır. İki gün sonunda banyo yapılabilir.
Bazı vakalarda ameliyat sonrası hafif kanama görülebilir. Böyle durumlarda hekimin bilgilendirilmesi gerekir.
Daha fazla bilgi ve randevu almak istiyorsanız BURAYA tıklayabilirsiniz.
Diğer konulardaki yazılarımıza BURAYA tıklayarak ulaşabilirsiniz.
